Μην αμφιβάλλεις για την πατρική ΑΓΑΠΗ του Θεού

Μην αμφιβάλλεις για την πατρική ΑΓΑΠΗ του Θεού

Προσευχή και υπερηφάνεια

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου

"Έντεινε και κατευοδού και βασίλευε ένεκεν αληθείας
και πραότητος και δικαιοσύνης" (Ψαλμ.μδ΄)

Η Αγία Γραφή μας δίνει δύο μεγάλα παραδείγματα αληθινής προσευχής και υπερηφάνειας, το παράδειγμα του Δαβίδ και το παράδειγμα του Ιούδα που πρόδωσε το Διδάσκαλό του.

Ο Δαβίδ δεν αμφέβαλε για την πατρική αγάπη του Θεού προς αυτόν ακόμα κι όταν έπεσε στην πιο μεγάλη αμαρτία της αφαίρεσης της ζωής ένός ανθρώπου. Ο Δαβίδ αναγνώρισε ότι είναι αμαρτωλός και ως αμαρτωλός ζήτησε το έλεος του Θεού. Γνώριζε ότι ο Θεός είναι πολυεύσπλαχνος και συγχωρεί αυτούς που μετανοούν αληθινά για τις αμαρτίες τους και ζητούν με συντριβή της καρδιάς τους να τους λυπηθεί ο Θεός και να τους ελεήσει. Αν δεν ζητούσε το έλεος του Θεού θα σήμαινε ότι δεν γνωρίζει το Θεό και ότι θεωρεί ότι ο Θεός είναι σκληρός τιμωρός και δεν έχει έλεος για το πλάσμα του.

Ο Ιούδας δεν είχε ούτε μια μικρή ελπίδα στην καρδιά του για την ευσπλαχνία του Θεού. Ούτε καν ρώτησε αν ο Θεός θα συγχωρούσε ένα τόσο μεγάλο αμάρτημα σαν το δικό του. Δεν είπε, Κύριε, θα μπορούσες ακόμα κι εμένα να συγχωρήσεις; Είσαι τόσο καλός και συγχωρητικός ώστε ακόμα κι εμένα μπορείς να συγχωρήσεις; Είσαι τόσο καλός και συγχωρητικός, ώστε συγχωρείς και τις πιο μεγάλες πτώσεις των ανθρώπων, όταν μετανοούν αληθινά και ζητούν ταπεινά το έλεός Σου; Όταν αναγνωρίζουν ότι άνθρωποι αμαρτωλοί είναι και ο Θεός γνωρίζει την τρεπτή φύση τους;Δεν είμαστε απρόσβλητοι από το νόμο της αμαρτίας.


Πόσο θα συγκινούσε τον εύσπαχνό Κύριο η αληθινή μετάνοια και συντριβή του Ιούδα!
Ο Κύριος υπέστη σταυρικό άνθρωπο για τους αμαρτωλούς. Η εμμονή του αμαρτωλού στην αμαρτία σημαίνει ότι δεν νιώθει ευγνωμοσύνη για τα πάθη και το θάνατο του Ιησού.

Θα μου πείτε ο Ιούδας μετανόησε. Έσφαλα, είπε στους Φαρισαίους, γιατί πρόδωσα έναν αθώο και πήγε και κρεμάστηκε. Είναι αυτή αληθινή μετάνοια ή είναι εμμονή στην αμαρτία του από υπερηφάνεια; Ο Ιούδας δεν ταπεινώθηκε για να ζητήσει συγνώμην από τον πολυεύσπλαχνο αλλά τιμώρησε ο ίδιος τον εαυτό του, αγνοώντας το μέγα έλεος του Θεού. Σαν τους Ναζί που μετανόησαν όχι γιατί έκαναν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, αλλά γιατί δεν έκαναν ακόμα μεγαλύτερα εγκλήματα για να κερδίσουν τον πόλεμο.

Η αληθινή προσευχή είναι ταπεινή. Δείτε με πόσο μεγάλη ταπείνωση ο Δαβίδ ζητεί συγνώμην απ΄ το Θεό. Με πόση εμπιστοσύνη αφήνεται στα χέρια του Θεού να τον ξεπλύνει από τις ανμίες του, να του δώσει καθαρή καρδιά, σαν ένα παιδί που παραδίδεται στα χέρια του πατέρα του. Πώς εγκαταλείπει το δικό του υπερήφανο θέλημα. Γίνεται ταπεινός σαν ένα μικρό παιδί.

Μια ρωσική παροιμία λέει, Θέ μου, Θέ μου, δίχως αγάπη δε γίνεται."Μπόζε, Μπόζε, νες λιμπόφ νε μόζε". Δίχως αγάπη δεν μπορούμε, δίχως αγάπη για τον εαυτό μας, για το Θεό, για τους άλλους. Ο Ντοστογιέφσκι λέει πως η Κόλαση είναι να μη μπορούμε να αγαπάμε τους άλλους. Όταν την τελευταία στιγμή στο εκτελεστικό απόσπασμα του δόθηκε χάρη, η πρώτη σκέψη που ήρθε στο νου του ήταν, γιατί δεν αγαπάει όλους με όλη του την αγάπη!

Η πτώση μας στην αμαρτία εμποδίζει αυτή την αγάπη. Όταν πέφτουμε στην αμαρτία δεν μπορούμε πια να αγαπάμε τον εαυτό μας, το Θεού και τους άλλους. Δεν θέλουμε να ζούμε. Μερικοί αυτοκτονούν γιατί δεν υποφέρουν να ζουν χωρίς να μπορούν να αγαπήσουν τον εαυτό τους, το Θεό και τους άλλους. Δεν υπάρχει πιο μεγάλη μοναξιά από αυτή, λένε αυτού που έζησαν τέτοιες καταστάσεις στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Ακόμα και σκληροτράχηλοι πορωμένοι εγκληματίες έχουν ανάγκη απ΄ το να αγαπούν κάτι

Πηγή:http://moschoblog.blogspot.com/

Αγία Παρασκευή και γέρων Δαμασκηνός: Μία ...απλή συνάντηση

Αγία Παρασκευή και γέρων Δαμασκηνός: Μία ...απλή συνάντηση

«Είμαι η Παρασκευή!»
Ό Παππούς αισθανόταν την αγάπη των Αγίων να τον διαπέρνα σαν ζεστό ρεύμα, όπως είχε ομολογήσει ό ίδιος.

Και οι λόγοι του διαβεβαιώνουν ότι ή τάσις αυτού του ρεύματος ήταν υψηλή: «Έχουμε συγχορευτάς και συνεορτάζοντας και συνεορταζομένους τους Αγίους και όλον τον ουράνιο κόσμο. Οι Άγιοι με την αγάπη τους μας παίρνουν τα μυαλά, εδώ που τα λέμε… Ανά πάσα στιγμήν επικοινωνούν μαζί μας, γιατί ευρίσκονται μέσα στον φώς του Θεού και δεν εμποδίζονται από την ύλη.

Λοιπόν, μας παρακολουθούν εμάς συνεχώς από κοντά και, όταν τους παρακαλούμε, αμέσως μας επισκέπτονται και μας σώζουν από πολλούς πειρασμούς και μας ευφραίνουν τον νου…
»Οι Άγιοι, είδατε, πηδούν και έρχονται προς ημάς και θέλουν να πηδήσωμε και εμείς προς αυτούς, για να είμαστε φίλοι. Να τους άνταποδίδωμε την επίσκεψη, γιατί τον ποθούν αφάνταστα.

Τί και αν μας χωρίζει ό ορατός κόσμος από τον αόρατο;

Εμείς να ενστερνιστούμε την αγάπη του Χριστού και να κάνωμε τον πήδημα!…»
Την άνοιξη του 1988 (17 Μαρτίου), ό Γέροντας μαζί με τις αδελφές Θ, Θ. και Θ ξεκίνησαν με τον αυτοκίνητο, για να επισκευάσουν τον τότε χωματόδρομο, που είχε γίνει άβατος από  τις βροχές.

 Με την ευκαιρία αυτή θα έκοβαν και χορτάρι για τις αγελάδες της Μονής.

Λίγο πριν φθάσουν στον προσκυνητάρι της αγίας Παρασκευής, στον χωράφι του Σταμπόλα, τον όποιο ήταν κατάσπαρτο από αγριολούλουδα, είδαν μία γυναίκα, μαντηλοφορεμένη και ντυμένη με σκούρα ρούχα, να βαδίζει αργά-αργά και σκυφτή. Έφαινόταν σαν να αναζητούσε κάτι.

 Ξαφνικά, σήκωσε τον κεφάλι της και προσήλωσε επίμονα τον έντονο βλέμμα της επάνω στον Γέροντα, σαν να ήθελε να του μιλήσει. Σ’ όλους έκανε μεγάλη εντύπωση το ολοφώτεινο και κατάλευκο πρόσωπο της, καθώς και τα μεγάλα αμυγδαλωτά μάτια της. Απορούσαν, λοιπόν, ποιά να ήταν η άγνωστη αυτή γυναίκα. Την προσπέρασαν, όμως, χωρίς να της ομιλήσουν.
Μετά από μία ώρα περίπου, καθώς επέστρεφαν, ξανασυνάντησαν την παράδοξη αυτή ύπαρξη να βηματίζει με απαράλλακτο τρόπο, στο ίδιο σημείο. Απόρησαν οι αδελφές και ερώτησαν:
-Παππού, τί παράξενο πράγμα! Τί κάνει αύτη η γυναίκα τόση ώρα μόνη της εδώ; Δεν φαίνεται να μαζεύει χόρτα.
-Έτσι εμφανίζονται οι Άγιοι, απήντησε με απλότητα ό Παππούς.
Την ίδια στιγμή γύρισε η γυναίκα και κοίταξε πάλι κατάματα τον Γέροντα, με πολύ μεγαλύτερη έμφαση, όμως, αυτή την φορά.
-Παππού, σταθείτε να ρωτήσαμε ποιά είναι, επέμεναν οι αδελφές.
Άλλ’ εκείνος, χωρίς να σταματήσει να οδηγεί, επανέλαβε τους λόγους:
-Έτσι εμφανίζονται οι Άγιοι- ξαφνικά!
Τότε οι αδελφές άρχισαν να σκέπτονται μήπως ή εμφάνεια ήταν υπερφυσική και λυπήθηκαν πού δεν σταμάτησαν, για να διερευνήσουν την ασυνήθη αυτήν παρουσία.
Μετά από μερικές ήμερες, στο τέλος τής Θείας Λειτουργίας του Μ. Σαββάτου, η αδελφή Θ. βλέπει την παράξενη εκείνη γυναίκα, με την ίδια ενδυμασία, ανάμεσα στο εκκλησίασμα να πηγαίνει να πάρει αντίδωρο από τον Παππού.

Κατάπληκτη σκέφθηκε με χαρά: «Τώρα δεν μου γλυτώνεις. Θα σε ερωτήσω ποιά είσαι». Και έσπευσε να την προλάβει. Μόλις, όμως, την πλησίασε, την έχασε από τα μάτια της. Την αναζήτησε μέσα και έξω από τον Ναό, αλλά είχε γίνει άφαντη!

Ηταν βέβαιο, πλέον, ότι ή παρουσία της ήταν υπερφυής.
Άλλωστε και ό Παππούς ομολόγησε ότι ή θέα και το βλέμμα της, είχαν αφήσει στην ψυχή του μία Θεία αγαλλίαση και την πληροφορία ότι ήταν η αγία Παρασκευή.

Παρ’ όλα αυτά, επί αρκετό καιρό, απέφευγε να αποδεχθή το γεγονός ως εμφάνεια τής Αγίας, φοβούμενος την πλάνη. Γι’ αυτό προσπαθούσε να πείσει τον εαυτό του ότι πρόκειτο για μία συνήθη γυναίκα, ή οποία πιθανώς να μάζευε χόρτα. Αλλωστε ό Παππούς δεν δεχόταν αβασάνιστα όλα τα υπερφυσικά γεγονότα ως Θεια.

Για πολύ καιρό, λοιπόν, απωθούσε την πνευματική γλυκύτητα πού ένιωθε στην ανάμνηση εκείνης της συναντήσεως, περιφρουρώντας έτσι τον εαυτό του. Η ψυχή του όμως δεν αναπαυόταν με αυτή την αρνητική στάση του και τελικά -όπως έλεγε ό ίδιος- έχασε την ειρήνη στην προσευχή.

Τότε κατάλαβε ότι ήταν λάθος του να μη δέχεται την ευλογία του Θεού.
Αργότερα διαβεβαίωνε: «Όσο σκέπτομαι την ματιά της Αγίας Παρασκευής τόσο αισθάνομαι ένα ποταμό Χάριτος μέσα μου. Βλέπω ότι μου ανάβει περισσότερο πυρ Θείας αγάπης. Αν άφηνα τον νου μου να δουλέψει αυτό το θέμα τής εμφανίσεως τής Αγίας, θα είχα πολλά ανοίγματα! Αλλά κρατάω και ένα- και λέω: Και ποιός είμαι εγώ; Γιατί πάντα υπάρχει ό κίνδυνος τής πλάνης».
Αργότερα ένα πνευματικό του παιδί από τα Μέγαρα, του απεκάλυψε: «Είδα σε όνειρο μία μοναχή, ή οποία μου είπε: Να πής στόν Δαμασκηνό: Τρεις φορές παρουσιάσθηκα. Τί άλλο θέλει;
-Και ποιά είσαι εσύ; την ερώτησα.
-Είμαι αυτή, που η μητέρα σου με τιμά και με νηστεύει από μικρό παιδί.

Είμαι η Παρασκευή!».

 

(Από το μπλογκ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΗΣ)

Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ

Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ

Ανάμεσα σ’ όλες τις προσευχές και τους ύμνους της Μεγάλης Σαρακοστής μια σύντομη προσευχή μπορεί να ονομαστεί η προσευχή της Μεγάλης Σαρακοστής. Η Παράδοση την αποδίδει σε έναν από τους μεγάλους δασκάλους της πνευματικής ζωής, τον Άγιο Εφραίμ το Σύρο.

Να το κείμενο της προσευχής:

“Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου, πνεύμα αργίας, περιεργίας, φιλαρχίας και αργολογίας μη μοι δώς. Πνευμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής και αγάπης χάρισέ μοι τω σω δούλω. Ναι Κύριε Βασιλεύ, δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα, και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου: ότι ευλογητός ει εις τους αιώνας των αιώνων.Αμήν”.

Τούτη η προσευχή λέγεται δύο φορές στο τέλος κάθε ακολουθίας της Μ. Τεσσαρακοστής από τη Δευτέρα ως την Παρασκευή (δεν τη λέμε το Σάββατο και την Κυριακή, όπως θα δούμε και πιο κάτω, γιατί οι ακολουθίες αυτές τις δύο μέρες δεν έχουν το τυπικό της Σαρακοστής). Την πρώτη φορά λέγοντας την προσευχή κάνουμε μια μετάνοια σε κάθε αίτηση. Έπειτα κάνουμε δώδεκα μετάνοιες λέγοντας: «ελέησόν με τον αμαρτωλόν». Ολόκληρη η προσευχή επαναλαμβάνεται με μια τελική μετάνοια στο τέλος της προσευχής.

Γιατί αυτή η σύντομη και απλή προσευχή κατέχει μια τόσο σημαντική θέση στην όλη λατρεία της Μ. Σαρακοστής; Διότι απαριθμεί, μ’ ένα μοναδικό τρόπο, όλα τα αρνητικά και όλα τα θετικά στοιχεία της μετάνοιας και αποτελεί, θα λέγαμε, ένα «κανόνα ελέγχου» του προσωπικού μας αγώνα στην περίοδο της Μ. Σαρακοστής. Αυτός ο αγώνας σκοπεύει πρώτα απ’ όλα στην απελευθέρωσή μας από μερικές βασικές πνευματικές ασθένειες που διαμορφώνουν τη ζωή μας και μας κάνουν πραγματικά ανίσχυρους ακόμα και για να κάνουμε αρχή στροφής στο Θεό.

Η βασική μας ασθένεια είναι η αργία. Είναι η παράξενη εκείνη τεμπελιά και η παθητικότητα ολόκληρης της ύπαρξής μας που πάντα μας σπρώχνει προς τα «κάτω» μάλλον παρά προς τα «πάνω» και που διαρκώς μας πείθει ότι δεν είναι δυνατό ν’ αλλάξουμε και επομένως δε χρειάζεται να επιθυμούμε την αλλαγή. Είναι ένας βαθιά ριζωμένος κυνισμός που σε κάθε πνευματική πρόκληση απαντάει με το «γιατί;» και καταντάει τη ζωή μας μια απέραντη πνευματική φθορά. Αυτή είναι η ρίζα όλης της αμαρτίας γιατί δηλητηριάζει κάθε πνευματική ενεργητικότητα στην πιο βαθιά της πηγή.

Το αποτέλεσμα της «αργίας», ειναι η λιποψυχία. Είναι μια κατάσταση δειλίας που όλοι οι Πατέρες της Εκκλησίας τη θεώρησαν το μεγαλύτερο κίνδυνο της ψυχης. Η λιποψυχία, η αποθάρρυνση, είναι η ανικανότητα του ανθρώπου να βλέπει καθετί καλό ή θετικό! Ειναι η αναγωγή των πάντων στον αρνητισμό και στην απαισιοδοξία.Είναι στ’ αλήθεια μια δαιμονική δύναμη μέσα μας γιατί ο Σατανάς είναι βασικά ένας ψεύτης. Ψιθυρίζει ψευτιές στον άνθρωπο για το Θεό και για τον κόσμο: γεμίζει τη ζωή με σκοτάδι και αρνητισμό. Η λιποψυχία είναι η αυτοκτονία της ψυχής, γιατί όταν ο άνθρωπος κατέχεται απ’ αυτή είναι εντελώς ανίκανος να δει το φως και να το επιθυμήσει.

Πνεύμα φιλαρχίας ! Φαίνεται παράξενο πως η αργία και η λιποψυχία είναι ακριβώς εκείνα που γεμίζουν τη ζωή μας με τον πόθο της φιλαρχίας. Μολύνοντας όλη μας την τοποθέτηση απέναντι στη ζωή, κάνοντάς την άδεια και χωρίς νόημα, μας σπρώχνουν ν’ αναζητήσουμε αντιστάθμισμα σε μια ριζικά λανθασμένη στάση απέναντι στα άλλα πρόσωπα. Αν η ζωή μου δεν είναι προσανατολισμένη προς το Θεό, αν δεν σκοπεύει σε αιώνιες αξίες, αναπόφευκτα θα γίνει εγωιστική και εγωκεντρική, πράγμα που σημαίνει ότι όλοι οι άλλοι γίνονται τα μέσα για τη δική μου αυτοϊκανοποίηση.

Αν ο Θεός δεν είναι ο «Κύριος και Δεσπότης της ζωής μου», τότε το εγώ μου γίνεται ο κύριος και δεσπότης μου, γίνεται το απόλυτο κέντρο του κόσμου μου και αρχίζω να εκτιμώ καθετί με βάση τις δικές μου ανάγκες, τις δικές μου ιδέες, τις δικές μου επιθυμίες και τις δικές μου κρίσεις. Έτσι η επιθυμία της φιλαρχίας γίνεται βασική μου αμαρτία στις σχέσεις με τις άλλες υπάρξεις, γίνεται μια αναζήτηση υποταγής τους σε μένα. Δεν είναι πάντοτε απαραίτητο να εκφράζεται η φιλαρχία μου σαν έντονη ανάγκη να διατάζω και να κηδεμονεύω τους άλλους.Μπορεί επίσης να εκφράζεται και σαν αδιαφορία, περιφρόνηση, έλλειψη ενδιαφέροντος, φροντίδας και σεβασμού. Και είναι ακριβώς η «αργία», μαζί με τη «λιποψυχία» που απευθύνονται αυτή τη φορά προς τους άλλους: έτσι συμπληρώνεται η πνευματική αυτοκτονία με την πνευματική δολοφονία.

Τέλος είναι η αργολογία. Απ’ όλα γενικά τα δημιουργήματα μόνον ο άνθρωπος προικίστηκε με το χάρισμα του λόγου. Όλοι οι Πατέρες βλέπουν σ’ αυτό το χάρισμα την ακριβή «σφραγίδα» της θείας εικόνας στον άνθρωπο γιατί ο ίδιος ο Θεός αποκαλύφτηκε σαν Λόγος. Αλλά όντας ο λόγος το ύψιστο δώρο, έτσι είναι και ο ισχυρότερος κίνδυνος. Όπως είναι η κυρίαρχη έκφραση του ανθρώπου, το μέσο για την προσωπική του πλήρωση, για τον ίδιο λόγο, είναι και το μέσο για την πτώση του, για την αυτοκαταστροφή του, για την προδοσία και την αμαρτία. Ο λόγος σώζει και ο λόγος σκοτώνει: ο λόγος εμπνέει και ο λόγος δηλητηριάζει. 

Ο λόγος είναι μέσο της Αλήθειας αλλά είναι και μέσο για δαιμονικό ψέμα. Έχοντας μια βασικά θετική δύναμη ο λόγος, έχει ταυτόχρονα και μια τρομακτικά αρνητική. Ο λόγος δηλαδή δημιουργεί θετικά ή αρνητικά. Όταν αποσπάται από τη θεία καταγωγή και το θείο σκοπό του γίνεται αργολογία. Ενισχύει την αργία, τη λιποψυχία και τη φιλαρχία και μετατρέπει τη ζωή σε κόλαση. Γίνεται η κυρίαρχη δύναμη της αμαρτίας.

Αυτά τα τέσσερα σημεία ειναι οι αρνητικοί «στόχοι» της μετάνοιας. Είναι τα εμπόδια που πρέπει να μετακινηθούν.Αλλά μόνον ο Θεός μπορεί να τα μετακινήσει. Ακριβώς γι’ αυτό και το πρώτο μέρος της προσευχής αυτής ειναι μια κραυγή από τα βάθη της καρδιάς του αβοήθητου ανθρώπου. Στη συνέχεια η προσευχή κινείται στους θετικούς σκοπούς της μετάνοιας που πάλι είναι τέσσερις.

Ο πρώτος και υπέροχος καρπός της σωφροσύνης είναι η ταπεινοφροσύνη. Πάνω απ’ όλα είναι η νίκη της αλήθειας μέσα μας, η απομάκρυνση του ψεύδους μέσα στο οποίο συνήθως ζούμε. Μόνη η ταπεινοφροσύνη είναι άξια της αλήθειας• μόνο μ’ αυτή δηλαδή μπορεί κανείς να δει και να δεχτεί τα πράγματα όπως είναι και έτσι να δει το Θεό, το μεγαλείο Του, την καλωσύνη Του και την αγάπη Του στο καθετί. Να γιατί, όπως ξέρουμε, ο Θεός«υπερηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν».

Μετά τη σωφροσύνη και την ταπεινοφροσύνη, κατά φυσικό τρόπο, ακολουθεί η υπομονή. Ο «φυσικός» ή «πεπτωκώς» άνθρωπος είναι ανυπόμονος, γιατί είναι τυφλός για τον εαυτό του, και βιαστικός στο να κρίνει και να καταδικάσει τους άλλους. Με διασπασμένη, ατελή και διαστρεβλωμένη γνώση των πραγμάτων που έχει, μετράει τα πάντα με βάση τις δικές του προτιμήσεις και τις δικές του ιδέες. Αδιαφορεί για τον καθένα γύρω του εκτός από τον εαυτό του, θέλει η ζωή του να είναι πετυχημένη τώρα, αυτή τή στιγμή.

Η υπομονή, βέβαια, είναι μια αληθινά θεϊκή αρετή. Ο Θεός είναι υπομονετικός όχι γιατί είναι «συγκαταβατικός» αλλά γιατί βλέπει το βάθος όλων των πραγμάτων, γιατί η εσωτερική πραγματικότητά τους, την οποία εμείς με την τυφλότητά μας δεν μπορούμε να δούμε, είναι ανοιχτή σ’ Αυτόν. Όσο πιο κοντά ερχόμαστε στο Θεό τόσο περισσότερο υπομονετικοί γινόμαστε και τόσο πιο πολύ αντανακλούμε αυτη την απέραντη εκτίμηση για όλα τα όντα, πράγμα που είναι η κύρια ιδιότητα του Θεού.

Τέλος, το αποκορύφωμα και ο καρπος όλων των αρετών, κάθε καλλιέργειας και κάθε προσπάθειας, είναι η αγάπη. Αυτή η αγάπη που, όπως έχουμε πει, μπορεί να δοθεί μόνο απο το Θεό, είναι το δώρο που αποτελεί σκοπό για κάθε πνευματική προετοιμασία και άσκηση.

Όλα αυτά συγκεφαλαιώνονται στην τελική αίτηση της προσευχής του Αγίου Εφραίμ με την οποία ζητάμε: «δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου…». Εδώ τελικά δεν υπάρχει παρά μόνο ένας κίνδυνος: η υπερηφάνεια. 

Άγιοι Τόποι

Άγιοι Τόποι

Άγιοι τόποι είναι όλες εκείνες οι περιοχές που έγιναν όλα όσα είναι γραμμένα στην Καινή Διαθήκη για τη ζωή του Χριστού. Ο Χριστός έζησε και δίδαξε το έργο του στην περιοχή της Παλαιστίνης. Η Παλαιστίνη είναι χώρα, που βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της Ασίας. Στην αρχή ονομαζόταν Χαναάν. Το όνομα αυτό το πήρε από τον πρώτο κάτοικο της περιοχής αυτής, σύμφωνα με τη Βίβλο, το Χαναάν, που ήταν γιος του Χαμ. Εκτός απ' αυτό το όνομα είναι γνωστή και σαν Ιουδαία, Γη Ισραήλ, Γη της Επαγγελίας κλπ.
Η εποχή, που γνώρισε τη μεγαλύτερή της ακμή, ήταν η εποχή του Δαβίδ και του Σολομώντα. Τότε επεκτεινόταν μέχρι τον Ευφράτη ποταμό ανατολικά. Βόρεια έφτανε μέχρι τη Δαμασκό, δυτικά μέχρι τη Μεσόγειο θάλασσα και, τέλος, νότια μέχρι την Αίγυπτο. Το κλίμα της, επειδή βρίσκεται σε τέτοια γεωγραφική θέση, είναι ήπιο.
Τα προϊόντα που παράγει είναι τα σύκα, το λάδι, τα μήλα, σιτάρι, κριθάρι, κρασί και βαμβάκι. Από τη Βίβλο την ξέρουμε σαν τη γη που έτρεχε το μέλι και το γάλα. 

Η κύρια ιστορία της Παλαιστίνης αρχίζει από τότε που κατοικείται, για πρώτη φορά, από τους Ισραηλίτες. Οι ιστορικοί χωρίζουν την ιστορία αυτή σε τρεις μεγάλες περιόδους. Η πρώτη είναι από το 1527- 586 π.χ. και ονομάζεται περίοδος των Κριτών και Βασιλέων. Η δεύτερη είναι από το 600- 63 π.χ. και ονομάζεται εποχή της αιχμαλωσίας και της εξουσίας των Μακκαβαίων. Η τρίτη, και τελευταία, είναι η εποχή της ρωμαϊκής δουλείας. Σ' αυτή, την τελευταία περίοδο, γεννήθηκε και δίδαξε ο Ιησούς Χριστός. Η βασική κοιτίδα του χριστιανισμού είναι η βόρεια Ιουδαία. Από εκεί κατάγονται η Παρθένος Μαρία, η Μαγδαληνή και ο Ιωσήφ. Η Ιουδαία ήταν τότε μια χώρα φωτόλουστη με απλή και ωραία βλάστηση θα μπορούσαμε να πούμε μια χώρα ποιητική. Επειδή οι κάτοικοι μιας χώρας επηρεάζονται άμεσα από τις συνθήκες της φύσης και του κλίματος που επικρατούν, έτσι οι Ιουδαίοι ήταν άνθρωποι απλοϊκοί, συναισθηματικοί, με χαρακτηριστικό τη φαντασία, την ηρεμία και την τρυφερότητα. Σ' αυτήν ακριβώς την περιοχή γεννήθηκε και μεγάλωσε ο γιος του Θεού. Περιοδεύοντας όλα αυτά τα γραφικά χωριά, πέρασε τον περισσότερο καιρό του διδάσκοντας το λαό και θεραπεύοντας τους αρρώστους. Η πρωτεύουσα της Ιουδαίας ήτανε τότε η Ιερουσαλήμ. Η Ιερουσαλήμ βρίσκεται στο κεντρικό υψίπεδο της Παλαιστίνης, σε υψόμετρο 750- 800 μέτρα. Ήταν η "άγια πόλη" των Εβραίων. Η τοποθεσία που ιδρύθηκε και που αναφέραμε πιο πάνω, ήτανε κατοικημένη από 3000 χρόνια π.Χ. Ιερουσαλήμ σημαίνει: πόλη που ιδρύθηκε από τον Σαλήμ. Σαλήμ ήταν ένας σημιτικός Θεός κι αυτό ακριβώς μας δείχνει ότι η πόλη αυτή ήταν θρησκευτικό κέντρο από παμπάλαιους χρόνους. Εκεί ήταν ο ναός του Σολομώντα και ήταν το προσκύνημα όλων των Εβραίων και όλων των ανθρώπων της γης που πιστεύανε μόνο σε ένα Θεό. 

Η Ιερουσαλήμ είναι δεμένη με τη ζωή και τη δράση του Ιησού Χριστού. Εκεί πήγε, για πρώτη φορά, ο Ιησούς όταν ήτανε δωδεκαετής και εκεί δίδαξε αργότερα. Σ' αυτήν την πόλη έκανε πολλά θαύματα, ήρθε σε αντίθεση με τους Γραμματείς και τους Φαρισαίους, όπου πιάστηκε, δικάστηκε, καταδικάστηκε και, στη συνέχεια, σταυρώθηκε, θάφτηκε και αναστήθηκε. Σ' αυτήν την πόλη που πολλοί την ταυτίζουν με τους Άγιους Τόπους, βρίσκονται παλαιά και πανάγια μνημεία που αποτελούν αιώνια προσκυνήματα για τη χριστιανοσύνη.
Εκεί είναι ο Γολγοθάς και ο Πανάγιος Τάφος. Κοντά στην Ιερουσαλήμ είναι και η Βηθλεέμ, που μέσα σε μια φάτνη γεννήθηκε ο Κύριος. Κοντά επίσης είναι το Όρος των Ελαιών, η Γεσθημανή, η Βηθανία, το Θαβώρ. Το Θαβώρ είναι ένα βουνό της Γαλιλαίας και έχει υψόμετρο 562 μέτρα. Κατά την άποψη των ευαγγελιστών εκεί έγινε η Μεταμόρφωση του Σωτήρα. Πιο πέρα από το Θαβώρ είναι ο Κάρμηλος με 555 μέτρα υψόμετρο και κοντά στην ακτή. Σ' αυτό το βουνό και συγκεκριμένα σε μια από τις σπηλιές του έμεινε ο Προφήτης Ηλίας. Ακόμη και τώρα υπάρχει εκεί ένα μοναστήρι αφιερωμένο στον Προφήτη Ηλία.
Έξω από τον Ιερουσαλήμ και στους πρόποδες του βουνού Θαβώρ βρίσκονται οι κήποι της Γεσθημανή, όπου ο Ιούδας με ένα φίλημα παράδωσε το δάσκαλό του στους Γραμματείς και τους Φαρισαίους, καθώς και το όρος των Μακαρισμών. Το βουνό αυτό ονομάζεται έτσι γιατί από την κορυφή του ο Ιησούς δίδαξε την "επί του όρους ομιλία"που περιέχει και αποτελεί όλη την ηθική των χριστιανών και, κατ' επέκταση όλου του χριστιανισμού. 

Στην περιοχή της Γαλιλαίας βρίσκεται και η Ναζαρέτ. Αυτό ήταν το χωριό που μεγάλωσε ο Ιησούς. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο περίπου 350 μέτρα. Στη Βίβλο, και πιο ειδικά στην Καινή Διαθήκη, αναφέρονται και άλλα μέρη που έζησε και δίδαξε ο Ιησούς. Μερικά από αυτά είναι η Βηθσαΐδα, η Τιβεριάδα, η Ναϊν, η Γεννησαρέτ, η Κανά κλπ. Κατ' αρχήν η Βηθσαΐδα ήταν πατρίδα των απόστολων Ιάκωβου, Ιωάννη, Πέτρου, Ανδρέα και Φιλίππου, που ήταν οι πιο αγαπημένοι από τους μαθητές του Ιησού. Επίσης στη Βηθσαΐδα, και συγκεκριμένα στα ερείπια του σπιτιού του απόστολου Πέτρου, αργότερα η Αγία Ελένη έχτισε έναν ωραίο και πλούσιο ναό. Στη βορειοδυτική τώρα, όχθη της λίμνης Τιβεριάδας βρισκόταν η Καπερναούμ, που σημαίνει πόλη της παρηγοριάς. Η πόλη αυτή, μαζί με τη Ναζαρέτ και τη Βηθλεέμ, αποτελούσαν το κυριότερο ορμητήριο του Ιησού στο θεϊκό έργο του. Τα θαύματα, όπως η ανάσταση της κόρης του Ιαείρου, η θεραπεία του γιου του εκατόνταρχου και του γιου του αυλικού και τόσα άλλα έγιναν στην Καπερναούμ, που τελικά, όπως ομολογεί και ο ευαγγελιστής Ματθαίος, ήταν η αγαπημένη πόλη του Ιησού. Κοντά στο βουνό Θαβώρ βρίσκεται η Ναΐν. Εδώ έγινε, σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, η ανάσταση του γιου της χήρας. Προς τα νοτιοδυτικά της Καπερναούμ ήταν και τα Μάγδαλα. Από αυτή τη πόλη καταγόταν και η Μαρία η Μαγδαληνή, που ήταν απ' τις πιο πιστές γυναίκες που ακολουθούσαν τη ζωή του Ιησού. Η αφοσίωσή της την έκανε ν' ακολουθήσει τον Κύριο μέχρι το Γολγοθά, αλλά και αξιώθηκε να δει απ' τους πρώτους την ανάστασή του.
Κοντά σχετικά στα Μάγδαλα βρίσκεται μια κωμόπολη, η Κανά. Την Κανά τη θυμίζει το θαύμα του Ιησού σ' ένα γάμο, όπου μετέβαλε το νερό σε κρασί. Κάπου κοντά είναι και η Χοραζίν, η πέμπτη κωμόπολη της Πεντάπολης αυτής. Στην περιοχή αυτή κινήθηκε ο Ιησούς κατά τις πρώτες του εξορμήσεις. Ο κύριος πληθυσμός της περιοχής αυτής ήταν ψαράδες. Η πίστη που είχαν, αλλά και η τιμιότητα των γενναίων αυτών ανθρώπων συγκινούσε τον Κύριο σε μεγάλο βαθμό, γι' αυτό και εκεί έκανε τα περισσότερά του θαύματα. 

Η Σαμάρεια ήταν και αυτή μια πόλη, που την επισκέφτηκε ο Ιησούς. Γεωγραφικά βρίσκεται ανάμεσα στην Ιουδαία και τη Γαλιλαία. Μια μέρα περνώντας την κοιλάδα της Σιλέμ στάθηκε ιδρωμένος και κουρασμένος στο χείλος του πηγαδιού του Ιακώβ. Εκεί είχε μια εξαίρετη και ζοφερή συζήτηση με μια Σαμαρείτιδα γυναίκα. Το μίσος των Ιουδαίων ενάντια στους διασπαστές της ιεροσολυμικής θρησκείας, τους Σαμαρείτες δεν εμπόδισε τον Ιησού να τους τιμήσει με την επίσκεψή του και με το διάλογό του να τους διδάξει τη σωστή διδασκαλία του.
Τα μέρη εκείνα των Άγιων Τόπων, που χαρίζουν ιερή συγκίνηση και χαρά σ' όλους τους χριστιανούς είναι η Βηθλεέμ, το σπήλαιο όπου στάθηκε το καθοδηγητικό άστρο, το σπήλαιο όπου γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός. Εκεί επίσης είχαν γεννηθεί και είχαν ζήσει ο Δαβίδ ο Βοόζ και εκεί θάφτηκε και η Ραχήλ. Στον τόπο αυτόν ακριβώς υπάρχει και ωραίος ναός βασιλικού ρυθμού που τον έχτισε το 330 μ.Χ. η Αγία Ελένη. Επίσης υπάρχει εκεί το Άγιο Σπήλαιο, κάτω απ' τον καθολικό ναό της γέννησης, όπου οι προσκυνητές κατεβαίνουν από δύο σκάλες με 13 σκαλοπάτια.
Στους Άγιους Τόπους υπάρχει και η Βηθανία, η πόλη που γεννήθηκε ο φίλος του Ιησού, ο Λάζαρος και οι αδελφές του Μαρία και Μάρθα. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο τάφος του Λάζαρου υπάρχει ακόμα και σήμερα. Πηγαίνει κανείς σ' αυτόν κατεβαίνοντας μια σκάλα από 27 σκαλοπάτια. Στη Βηθανία επίσης υπάρχει ακόμα και σήμερα ελληνικό μοναστήρι αφιερωμένο στο Λάζαρο. 

Η πόλη Εμμαούς στο βορειοδυτικό τμήμα της Ιερουσαλήμ, θυμίζει την εμφάνιση του Ιησού στους μαθητές του Λουκά και Κλεώπα, μετά απ' την ανάστασή του και τη συμπόρευση και τη συνομιλία μαζί τους. Κοντά στις ακτές της Μεσόγειας θάλασσας βρίσκεται η Ιόππη, όπου ο απόστολος Πέτρος ανάστησε τη φιλεύσπλαχνη χήρα Ζαβιθά. Στη Λύδδα επίσης ο απόστολος Πέτρος θεράπευσε τον παραλυτικό Αινέα. Στους πρόποδες του βουνού Γαριζίν βρίσκεται η πόλη Αριμαθαία, που είναι γνωστή σα γενέτειρα του βουλευτή και μέλους του Μεγάλου Συνεδρίου, του Ιωσήφ, που δίνοντας αθωωτική ψήφο στο Μεγάλο Συνέδριο για τον Ιησού κατόρθωσε να τον ενταφιάσει στον ιδιωτικό του τάφο.
Από την πρώτη στιγμή της εξάπλωσης του χριστιανισμού, πλήθη από προσκυνητές επισκέπτονταν τους Άγιους Τόπους και ιδίως τον Ιορδάνη ποταμό, όπου, όσοι βρίσκονταν στο στάδιο της κατήχησης, βαφτίζονταν σύμφωνα με το παράδειγμα του ιδρυτή της χριστιανικής θρησκείας Ιησού Χριστού.
Το 637 μ.Χ. οι Άραβες, όμως, κατάλαβαν τους Άγιους τόπους. Άμεση συνέπεια αυτού ήταν να λιγοστέψουν οι χριστιανοί προσκυνητές των Άγιων Τόπων. Το 1082 μ.Χ. όμως, όταν οι Σαρακηνοί κατέλαβαν την Ιερουσαλήμ απαγόρεψαν ολοκληρωτικά την προσέλευση χριστιανών προσκυνητών και πολλές φορές μάλιστα, με βίαιο τρόπο. Οι ενέργειες αυτές είχαν σαν αποτέλεσμα τον ξεσηκωμό των χριστιανικών μαζών και τη δημιουργία διάφορων σταυροφοριών για την απελευθέρωση των Άγιων Τόπων. Τέτοιες σταυροφορίες έγιναν αρκετές, ο πραγματικός τους όμως σκοπός ήταν οι κατακτητικοί στόχοι αυτών που τις διοργάνωναν και, δυστυχώς, όχι η απελευθέρωση των Άγιων Τόπων που το χρησιμοποιούσαν σαν πρόφαση. Χαρακτηριστική είναι η Α' σταυροφορία, όταν η Ιερουσαλήμ απελευθερώθηκε το 1099 και ονομάστηκε βασίλειο της Ιερουσαλήμ. Οι τότε στρατηγοί της σταυροφορίας ανάθεσαν την αρχηγία στον Γοδεφρείδο ντε Μπουγιόν που δεν πήρε το όνομα του βασιλιά, αλλά του "Υπερασπιστή του Πανάγιου Τάφου". 

Μετά και από τις άλλες σταυροφορίες, που τελικά καμία δεν πέτυχε τον ουσιαστικό της σκοπό, οι Άγιοι Τόποι περιέρχονται στην κυριαρχία των Τούρκων για πολλούς αιώνες. Ακόμα και στις μέρες μας οι τόποι, αυτοί, που βρίσκεται το σημερινό Ισραήλ, αποτελούν το μήλο της έριδας μεταξύ των διάφορων χωρών με ανάλογα συμφέροντα. Στις 90 Δεκέμβρη του 1917 οι Άγγλοι κατέλαβαν την Παλαιστίνη με ειδική εντολή που έληξε στις 15 Μαΐου του 1948 Τότε το 1949 υπογράφτηκε στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.) ανακωχή, που έθεσε τέρμα στον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1948 και χώρισε την Παλαιστίνη σε δυο διαφορετικά κράτη, το αραβικό και το εβραϊκό.
Με τη συμφωνία αυτή, όμως τα συμφέροντα άλλων χωρών δε σταματούν να υπάρχουν και έτσι από τότε οι Άγιοι Τόποι είναι το επίκεντρο πολλών φονικών συγκρούσεων μεταξύ Αράβων και Ισραηλιτών.
Όλος ο αραβικός κόσμος ενώθηκε για να κτυπήσει το Ισραήλ, αλλά, τελικά, οι Εβραίοι κατόρθωσαν να δημιουργήσουν δικό τους κράτος μετά από 1878 χρόνια. Όλοι οι Εβραίοι, άλλοι στο Ισραήλ, άλλοι διασκορπισμένοι έξω απ' αυτό, σε όλα τα σημεία του κόσμου, βοηθούν με όλες τους τις δυνάμεις ηθικές και υλικές για τη στήριξη του νεοσύστατου και μικρού τους κράτους. Δυστυχώς διάφορα συμφέροντα δεν αφήνουν τα Αραβικά Κράτη απ' τη μια μεριά και το Ισραηλιτικό κράτος απ' την άλλη, να συνυπάρξουν, να συνεργαστούν και να ζήσουν ειρηνικά. Αυτό, εκτός από την ευημερία, θα έχει και καλά αποτελέσματα για τη φύλαξη και διατήρηση των παλαιών χριστιανικών μνημείων που, δυστυχώς, μέχρι σήμερα έχουν υποστεί αρκετές καταστροφές στο πέρασμα των αιώνων. Καταστροφές από Πέρσες, Οθωμανούς και Σταυροφόρους. Η τέταρτη Οικουμενική σύνοδος, που έγινε στη Χαλκηδόνα το 541 μ.Χ. αναγνώρισε τιμητικά το πρωτείο του ορθόδοξου Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων. Έργο πραγματικά δίκαιο θα είναι να διατηρηθεί αυτό το πρωτείο, παρά την επιμονή της παπικής Εκκλησίας να το καταργήσει. Η απόφαση που πάρθηκε στον Ο.Η.Ε. για το διαχωρισμό της Παλαιστίνης προβλέπει και για τη διατήρηση του καθεστώτος των Αγίων Τόπων και για την εδαφική ανεξαρτησία των χριστιανικών μνημείων και κειμηλίων. 

Είναι μεγάλο καθήκον όλων των κρατών να σέβονται τα μνημεία αυτά, γιατί έχουν θρησκευτική και αρχαιολογική αξία ανυπολόγιστη. Πρέπει, επίσης, να μείνουν άφθαρτα και ανόθευτα. Τέλος, πρέπει να μην εμποδίζεται, ο χριστιανικός κόσμος, με κανένα τρόπο, να επισκέπτεται τα Άγια αυτά μέρη.
Ένας επισκέπτης των Άγιων τόπων μπορεί μέσα απ' την ονειροπόληση των τόσων αιώνων ιστορίας και κάτω απ' την επίδραση της τόσο όμορφης φύσης να συγκινηθεί, να γαληνέψει να αισθανθεί την ανάγκη για αγάπη του κάθε ανθρώπου. Είναι φυσικό να συγκινηθεί ο επισκέπτης όπως εκεί συγκινήθηκε, έζησε και αισθάνθηκε ο Ιησούς Χριστός, που πρώτος στον κόσμο κήρυξε την ισότητα, την αγάπη, την ταπεινότητα. Τα πράγματα που πιο πολύ απ' όλα θα μας συγκινήσουν είναι το σπήλαιο των Μάγων, η λεκάνη γύρω από την Τιβεριάδα λίμνη, με όλες τις πόλεις της Πεντάπολης, που τόσο είναι συνδεδεμένες με τη ζωή και τη διδασκαλία του Ιησού. Τέλος, το αποκορύφωμα, ο Γολγοθάς που αποτελεί το επισφράγισμα της διδασκαλίας του Ναζωραίου με τη θυσία του στο σταυρό του μαρτυρίου. Εκεί, σ' εκείνα τα μαγευτικά τοπία, μαζί με την εξαίσια φύση άνθισε και η διδασκαλία του Κυρίου. Άνθισε η αγάπη, η ειρήνη και η πραγματική φιλία και στο μυστηριακό περιβάλλον διαχέεται ακόμη ο απόηχος της γλυκύτατης και θεϊκής του προσταγής:  

"ΑΓΑΠΑΤΕ ΑΛΛΗΛΟΥΣ..". 

ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΤΟΜΟΣ 1ος ΙΕΡΟΘΕΟΣ ΒΛΑΧΟΣ

Περιλαμβάνει κείμενα κοινωνικά και θεολογικά που είναι εμποτισμένα στο πνεύμα της ορθόδοξης ανατολής και γράφηκαν κυρίως για να αντιμετωπίσουν τρέχουσες ποιμαντικές ανάγκες.  Ολα τα κείμενα έχουν σκοπό να προβάλλουν την  Ορθόδοξη Παράδοση και ζωη. Προσφέρουν θεολογικό λόγο και βοηθούν τον αναγνώστη να απαλλαγή από τις ποικίλες κακοδαιμονίες της ζωής.

Μελετώντας τα διάφορα κοινωνικά θέματα που άναλύει ο συγγραφέας θα διαπιστώση ο αναγνώστης ποια είναι η άποψη και η διδασκαλία της  Εκκλησίας για τα ποικίλα προβλήματα που δημιουργούνται μέσα στην κοινωνία, διότι η  Εκκλησία έχει την δύναμη να μεταμορφώνη τον άνθρωπο, τον κόσμο και την ζωη. Στο άρθρο Ανθρωπος από την σύλληψη υπογραμμίζεται ότι το έμβρυο έχει ψυχή από την στιγμη της συλλήψεώς του και είναι ανθρώπινη ύπαρξη που έχει δικαίωμα να ζήση και να φθάση από το κατ  εἰκόνα στο καθ  ὁμοίωσιν. Διαβάζοντας Ο γάμος προ και μετά την πτώση και Η σωτηρία στον γάμο παρατηρούμε ότι, όταν ο γάμος βρίσκεται στην ορθόδοξη εκκλησιαστική ατμόσφαιρα και εμπνέεται από αυτήν, είναι τρόπος θεραπείας και σωτηρίας του ανθρώπου. Μεσα στην  Ορθόδοξη  Εκκλησία δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά μεταξύ αγάμου και εγγάμου. Σκοπός του ανθρώπου δεν είναι απλώς ο γάμος, αλλά η πνευματική του τελείωση και η σωτηρία. Στα κείμενα Η θεολογική πλευρά του προβλήματος του AIDS και Ναρκωτικά και νέοι υπογραμμίζεται ότι τόσο τα ναρκωτικά, όσο και το AIDS φανερώνουν την απουσία νοήματος για την ζωη. Διατυπώνονται τα αίτια του προβλήματος και ποιές είναι οι κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε οι νέοι να βρίσκουν αγάπη και νόημα ζωής.  Η  Ορθόδοξη  Εκκλησία διαθέτει μια θεραπευτική αγωγή που θεραπεύει τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου. Στο άρθρο Τα δικαιώματα των λαϊκών επισημαίνεται ότι οι λαϊκοί είναι χαρισματούχα μέλη του πληρώματος της  Εκκλησίας, που μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της ενοριακής και εκκλησιαστικής ζωής ως «συνεργοί» των Ποιμένων της  Εκκλησίας. Διαβάζοντας για την δικαιοσύνη στο ανάλογο άρθρο Η δικαιοσύνη υποστηρίζεται ότι έξω από την εν Χριστώ ζωη δεν υπάρχει αληθινή δικαιοσύνη. Στην  Ορθόδοξη  Εκκλησία δεν ομιλούμε απλώς για την επικράτηση του ανθρωπίνου δικαίου, αλλά για την δικαιοσύνη του Θεού που είναι η αγάπη και η φιλανθρωπία.

Αξίζει ιδιαίτερα να προσεχθούν τα κείμενα Πλούσιοι και πτωχοί κατά τούς τρεις  Ιεράρχας, ιδίως κατά τον Μεγα Βασίλειο και Εκκλησιαστική περιουσία και φιλανθρωπία τα οποία παρουσιάζουν την διδασκαλία των αγίων της  Εκκλησίας και ιδιαίτερα των Τριών  Ιεραρχῶν, οι οποίοι μίλησαν εναντίον της κοινωνικής αδικίας και της εκμεταλλεύσεως του ανθρώπου από τον άνθρωπο.  Η διδασκαλία τους δεν στρέφεται εναντίον των υλικών αγαθών, αλλά εναντίον των παθών και αποβλέπει στην μεταμόρφωση του προσώπου, που είναι η μεγαλύτερη κοινωνική προσφορά. Θα διαπιστώση ο αναγνώστης ότι υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ φιλανθρωπικού και κοινωνικού έργου, όπως υπάρχει διαφορά μεταξύ προσώπου και ατόμου.

Με την μελέτη των άρθρων Το χάραγμα του θηρίου και η σφραγίδα του  Αρνίου, Η σφραγίδα του Χριστού και Η ενέργεια του αντιχρίστου, ενημερώνεται ο αναγνώστης σχετικά με τα όσα λέγονται και γράφονται τον τελευταίο καιρό για τον αντίχριστο. Γινεται κατανοητό ότι ο αντίχριστος υπάρχει, ενεργεί, αλλά και έρχεται. Το χάραγμα δεν είναι απλώς μια εξωτερική σημείωση, αλλά εσωτερική αποδοχή και αναγνώριση του αντιχρίστου και η σφραγίδα του  Αρνίου δεν είναι μόνο ένα εξωτερικό γεγονός, αλλά βίωση της μυστηριακής και ασκητικής ζωής, δηλαδή αναγνώριση και λατρεία του αληθινού Θεού.

Αλλα κείμενα που μπορεί να προσέξη ο αναγνώστης είναι: Ψυχραιμες εκτιμήσεις, Μεταγλώτιση των λατρευτικών κειμένων, Ο τελευταίος πειρασμός του Χριστού,Ορθόδοξη  Ιεραποστολή, Οι  Ελληνες αριστεροί και άλλα.

Τα Χριστολογικά κείμενα Η εναν-θρώπηση του Υιού και Λογου του Θεού και Η θεία Κενωση δείχνουν την μεγάλη αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο και την δυνατότητα σωτηρίας του ανθρώπου.  Υποδεικνύεται η οδός της μετανοίας ως βασική προϋπόθεση ώστε να αντιμετωπίζουμε πνευματικά τις διάφορες δοκιμασίες της ζωής και να βιώνουμε σ  ἕνα βαθμο την κένωση του Χριστού.  Οπως γράφεται και στο άρθρο Σταυρός η καθέδρα της  Ορθοδόξου Θεολογίας είναι ανάγκη να αναλάβουμε τον Σταυρό της μετανοίας για να γίνουμε κατοικητήρια του παναγίου Πνεύματος, αληθινά πρόσωπα με ήθος θυσιαστικό.

Τι ακριβώς είναι η φαντασία και ποια η θέση της για την μεταμόρφωση του ανθρώπου και την πορεία του προς την θέωση μελετούμε στο κείμενο Φανταστικό, φαντασία, φάντασμα. Συμφωνα με την διδασκαλία των αγίων Πατέρων της  Εκκλησίας, για να φθάση ο νους του ανθρώπου στην θεωρία του Θεού, πρέπει να απαλλαγή τελείως από κάθε εικόνα, έστω και καλή. Στα κείμενα Ο λόγος του Θεού και Ο σύγχρονος άνθρωπος και ο λόγος του Θεού αναλύονται οι δύο σημασίες του «λόγου του Θεού» μέσα στην  Αγία Γραφή· ότι, δηλαδή, α) ο λόγος του Θεού είναι θεία ενέργεια που δεν απευθύνεται στην λογική, αλλά γεννιέται στην καθαρή καρδιά του ανθρώπου και β) ο λόγος του Θεού είναι η δια της διδασκαλίας μετάδοση της εμπειρίας και της  Αποκαλύψεως.

Την διδασκαλία περί του αγίου Πνεύματος αναλύει το κείμενο Το  Αγιον Πνεύμα κατά την διδασκαλία της  Εκκλησίας. Παρουσιάζεται η σχέση του Αγίου Πνεύματος με τα άλλα πρόσωπα της  Αγίας Τριάδος. Γινεται λόγος για τα «κοινά και ακοινώνητα» που υπάρχουν στην  Αγία Τριάδα και για την ενέργεια του αγίου Πνεύματος στην Παλαιά Διαθήκη εν σχέσει με την ενέργειά Του κατά την Πεντηκοστή.  Επίσης στο κείμενο Αγιον Πνεύμα και Λατίνοι διατυπώνεται η διδασκαλία των αγίων Πατέρων και η αντίθεσή τους προς την αιρετική και κακόδοξη διδασκαλία των Λατίνων. Γίνεται λόγος για την Ουνία και πως με ύπουλο τρόπο επιδιώκει την αλλοίωση της  Ορθοδοξίας. Τονίζεται η σωτηριολογική σημασία που έχουν τα δόγματα μέσα στην  Εκκλησία και η στενή σύνδεσή τους με την πρακτική και κοινωνική ζωη. Είναι βασικό να γνωρίζουμε ότι τα δόγματα δεν χωρίζονται από την πνευματική εμπειρία και ζωη. Στο άρθρο Το δόγμα της  Αγίας Τριάδος στην ζωη μας επισημαίνεται ότι ιδιαίτερα στις ημέρες που ζούμε απαιτείται να συνδέεται η πρακτική ζωη, με το κήρυγμα αλλά και με τα δόγματα.

Από την μελέτη των « Ανατολικών κειμένων» γίνεται κατανοητό ότι η  Εκκλησία έχει την δυνατότητα να θεραπεύση όλες τις πληγές της σύγχρονης κοινωνίας διότι με την θεανθρώπινη παιδεία που διαθέτει μπορεί να προσφέρη ουσιαστικές λύσεις και να σώση τον άνθρωπο. Στην διδασκαλία των αγίων Πατέρων δεν υπάρχει αντίθεση μεταξύ θεολογίας και ζωής.  Οπως γράφεται και στο κείμενο Ορθόδοξη Παράδοση, η  Ορθόδοξη  Εκκλησία είναι η μόνη που μπορεί να σώση τον κόσμο, διότι έξω από τον Θεάνθρωπο δεν υπάρχει σωτηρία.

ΜΙΚΡΑ ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ - ΙΕΡΟΘΕΟΣ ΒΛΑΧΟΣ

Είναι το δεύτερο βιβλίο της σειράς θεωρία και πράξη που εκδίδει η ᾽Αποστολική Διακονία της ᾽Εκκλησίας της  Ελλάδος. Μας εισάγει σε βασικά θέματα που έχουν σχέση με την ορθόδοξη πίστη και την χριστιανική ζωη. Καθορίζονται τα κεντρικά στοιχεία της ᾽Ορθοδόξου πνευματικότητος.

Στην αρχη του μικρού αυτού τεύχους δίνεται ο ορισμός των όρων «᾽Ορθόδοξος» και «Πνευματικότης». ᾽Επισημαίνεται ότι η ᾽Ορθόδοξη πνευματικότητα είναι Χριστοκεντρική, Τριαδοκεντρική και εκκλησιαστική. Είναι επίσης μυστηριακή και ασκητική διότι σε όλη την εκκλησιαστική παράδοση είναι απαραίτητος ο συνδυασμός μυστηρίων και ασκήσεως.

Παρουσιάζονται οι διαφορές της ᾽Ορθόδοξης Πνευματικότητος από τις άλλες παραδόσεις.  Η βασική διαφορά είναι κυρίως στα δόγματα και στην διδασκαλία, αλλά και στον τρόπο και την μέθοδο θεραπείας του ανθρώπου.

᾽Αναλύονται οι έννοιες «νους» και «καρδιά» και ορίζεται το κέντρο της ᾽Ορθοδόξου Πνευματικότητος που είναι η καρδιά μέσα στην οποία πρέπει να λειτουργή φυσιολογικά ο νους.

᾽Αναφέρονται οι βαθμοί της πνευματικής τελειώσεως που είναι η κάθαρση της ψυχής, ο φωτισμός του νου και η θέωση.

᾽Εξηγούνται οι όροι «πράξη» που είναι η κάθαρση της καρδιάς και «θεωρία» που είναι ο φωτισμός του νου και η θέα του ακτίστου Φωτός.

᾽Επισημαίνεται ότι στην ᾽Ορθόδοξη Πνευματικότητα δεν υπάρχει διάσταση μεταξύ νηπτικής και κοινωνικής θεολογίας καθώς επίσης δεν υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ μοναχών και εγγάμων από πνευματικής απόψεως.

Με την μελέτη του μικρού αυτού τεύχους ο αναγνώστης θα παρατηρήση ότι εξετάζονται γενικά και συνοπτικά τα θέματα που αφορούν την πνευματική ζωη χωρίς να προχωρή ο συγγραφέας σε πλήρη και λεπτομερή ανάλυση.  Ωστόσο όμως γίνεται κατανοητό ότι η ᾽Ορθόδοξη ᾽Εκκλησία είναι πνευματικό θεραπευτήριο που θεραπεύει τον άνθρωπο και τον οδηγή στην κοινωνία και ένωση με τον Θεο.

ΚΑΤΗΧΗΣΗ & ΒΑΠΤΙΣΗ ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΙΕΡΟΘΕΟΣ ΒΛΑΧΟΣ

Μελετώντας το βιβλίο Κατήχηση και βάπτιση των ενηλίκων που είναι το 6ο στην σειρά Θεωρία και πράξη των εκδόσεων της ᾽Αποστολικής Διακονίας της ᾽Εκκλησίας της  Ελλάδος, παρατηρούμε ότι συμβάλλει κατά πολύ στην ποιμαντική διακονία των προσερχομένων στην ᾽Ορθόδοξη ᾽Εκκλησία. Στις ημέρες μας πολλοί, απογοητευμένοι από άλλες θρησκείες και θεωρίες η και από την αθεΐα, ζητούν να βαπτισθούν και να γίνουν μέλη της ᾽Ορθόδοξης ᾽Εκκλησίας. Είναι επίσης χρήσιμο βοήθημα και για τούς ήδη βαπτισθέντες, δηλαδή, για κάθε πιστό μέλος της ᾽Εκκλησίας.

Το έργο της κατηχήσεως πρέπει να γίνεται με υπευθυνότητα και σοβαρότητα, χωρίς εκκοσμίκευση και αδιακρισία διότι είναι ευλογημένη διακονία.

᾽Από τον πρώτο καιρό της ιδρύσεώς της η ᾽Εκκλησία προετοίμαζε πολύ κάποιον που ήθελε να γίνη μέλος της.  Η κατήχηση ήταν μια πορεία προς την κάθαρση, ώστε κεκαθαρμένος ο άνθρωπος να βαπτισθή και να γίνη ναός του Παναγίου Πνεύματος.

Αναλύονται οι απαραίτητες προϋποθέσεις που πρέπει να συντρέχουν και στις ημέρες μας, ώστε να γίνεται η κατήχηοη με ορθόδοξο τρόπο και να είναι σωστή. Βασική προϋπόθεση για την σωοτή κατήχηση θεωρεί ο συγγραφέας την ύπαρξη πεπειραμένου κατηχητή που να μπορή να προσαρμόζη κάθε φορά τον λόγο, ανάλογα με τις απαιτήσεις και τα ενδιαφέροντα του κατηχουμένου. ᾽Επίσης απαραίτητη προϋπόθεση είναι η σύνδεση της κατηχήσεως με την λατρεία, τα Μυστήρια και την άσκηση γιατί διαφορετικά θα είναι εγκεφαλική και θεωρητική. Είναι επίσης πολύ καλό να συνδεθή ο κατηχούμενος με μια εκκλησιαστική κοινότητα, δηλαδή, με μια ᾽Ενορία η ένα Μοναστήρι για να γνωρίση ότι η ᾽Ορθόδοξη ᾽Εκκλησία είναι πνευματική θεραπευτική κοινότητα μέσα στην οποία θεραπεύονται οι ψυχικές ασθένειες των ανθρώπων.

Ο αναγνώστης μπορεί να μελετήοη ένα γενικό πλαίσιο κατηχητικών ομιλιών που παρουσιάζει ο συγγραφέας και δείχνει πως μπορεί να ασκηθή μια σύγχρονη Κατήχηση σε όσους θέλουν να βαπτισθούν. Γινεται ανάλυση του Συμβόλου της Πιστεως. Τιθενται ερωτήσεις και απαντήσεις που αναφέρονται στα βασικά και κεντρικά σημεία της ορθοδόξου πίστεως και ζωής και έχουν σκοπό την εμπέδωοη των γνώσεων που διδάχθηκαν οι κατηχούμενοι.

Γράφοντας για την τελετή του μυστηρίου του Βαπτίσματος επισημαίνεται ότι η σύνδεση του βαπτίσματος με την Θεία Λειτουργία θα συντελέση στην αναγέννηση της Λειτουργικής ζωής. “Το  Αγιον Πνεύμα το οποίο δρα και ενεργεί με το ύδωρ της Κολυμβήθρας αναγεννά ολόκληρο τον άνθρωπο”. Με το  Αγιο Βαπτισμα, που θεωρείται εισαγωγικό μυστήριο, λαμβάνουμε το φως της θείας Χαριτος και εισερχόμαστε στο Σώμα του Χριστού, την ᾽Εκκλησία.

Υπογραμμίζονται στο τέλος του βιβλίου βασικά σημεία καθοδηγήσεως μετά το βάπτισμα και τονίζεται ότι η κατήχηση των βαπτισθέντων είναι δυσκολώτερη από την κατήχηση των κατηχουμένων πριν το βάπτισμα. Με τον προσωπικό του αγώνα ο πιστός και με την Χαρη του Θεού, αφού αποκτήσει προσωπική γνώση του Θεού, γίνεται πραγματικό μέλος της ᾽Εκκλησίας. Σκοπός του Βαπτίσματος είναι να οδηγήση τον άνθρωπο στην κοινωνία του Σωματος και του Αίματος του Χριστού, που είναι το κέντρο όλων των Μυστηρίων και της εκκλησιαστικής και πνευματικής ζωής του ανθρώπου.

AIDS - ΙΕΡΟΘΕΟΣ ΒΛΑΧΟΣ

ΙΕΡΟΘΕΟΥ ΒΛΑΧΟΥ

Η ασθένεια του AIDS είναι μια από τις πιο επικίνδυνες ασθένειες της εποχής μας που καθημερινά προκαλεί τρόμο και αγωνία με την μετάδοση και τα αποτελέσματά της. Δεν προσβάλλει μόνον την σωματική υγεία του ανθρώπου, αλλά την ψυχολογική του συγκρότηση και την πνευματική του υγεία. Κλονίζει τις διαπροσωπικές σχέσεις και εγκυμονεί πολλούς κινδύνους για την οικογένεια και την κοινωνία. Διαπιστώνεται ότι, δυστυχώς, από τους Κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς εξετάζεται μόνον η ιατρική, η ψυχολογική και η κοινωνική πλευρά του AIDS, χωρίς να δίνεται σημασία στην θεολογική πλευρά του θέματος.

Το συγκεκριμένο βιβλίο αντιμετωπίζει το πρόβλημα της ασθένειας του AIDS από την θεολογική πλευρά, αφού άλλωστε η θεολογία συνδέεται με την ζωή και τα προβλήματά της.  Η Εκκλησία πιστεύει ότι η ασθένεια του AIDS  οφείλεται στην απομάκρυνση του ανθρώπου από τον Θεό και τις εντολές Του. Δεν είναι τιμωρία του Θεού, αλλά αυτοτιμωρία του ανθρώπου. Έχει διαπιστωθή ότι η εμφάνιση, αλλά και η ταχύτατη μετάδοση της ασθένειας του AIDS οφείλεται στην διαστροφή του ερωτικού στοιχείου, καθώς επίσης και στην λήψη των ναρκωτικών, χωρίς βέβαια να παραθεωρούνται και άλλα αίτια.

Στο πρώτο μέρος του βιβλίου δημοσιεύονται κείμενα που εκφωνήθηκαν από τον συγγραφέα σε Συνέδρια και άλλα που δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες και περιοδικά. Ο αναγνώστης ενημερώνεται για την ασθένεια του AIDS, για τα αίτιά της, για τον τρόπο με τον οποίο την αντιμετωπίζει η Εκκλησία και για όλα τα συναφή με αυτήν προβλήματα.

Στο δεύτερο μέρος με δημοσιευμένα κείμενά του εξηγεί ο συγγραφέας τους λόγους για τους οποίους παραιτήθηκε από την Εθνική Επιτροπή του AIDS στην οποία είχε ορισθή εκπρόσωπος της Εκκλησίας της Ελλάδος.  Αναλύονται οι λόγοι για τους οποίους θεωρείται ανεπαρκές και ελλιπές το σύνθημα ‘’Ναι στον έρωτα, όχι στο AIDS’’. Διαπιστώνεται επίσης ότι γίνεται λάθος στον τρόπο ενημέρωσης του λαού πάνω στο θέμα της αντιμετωπίσεως του προβλήματος. Ενδιαφέρουσα και ενημερωτική είναι η Συνέντευξη του συγγραφέα στην εφημερίδα ‘’Εκκλησιαστικη Αλήθεια’’. Στο τέλος του βιβλίου παρουσιάζονται οι κεντρικές και βασικές απόψεις της Εκκλησίας πάνω στο θέμα του AIDS.

Γίνεται γνωστό πόσο μεγάλη είναι η προσφορά της Εκκλησίας στην αντιμετώπιση της ασθένειας του AIDS διότι βοηθά αποτελεσματικά στην πρόληψη. Η πίστη στον ζωντανό προσωπικό Θεό,  η θεραπευτική αγωγή που έχει η Εκκλησία,  η κατά Χριστόν εγκράτεια και το ευλογημένο μυστήριο του γάμου προσφέρουν ουσιαστικές λύσεις και δίνουν αληθινό νόημα ζωής. Η εργασία της Εκκλησίας είναι περισσότερο προσωπική, παρά κοινωνική. Δεν  συμβάλλει μόνον στην θεραπεία από την ασθένεια του AIDS, αλλά οδηγεί τον άνθρωπο με την προσφορά θυσίας και αγάπης στην  υπέρβαση του ατομισμού. Υποδεικνύει υψηλούς στόχους, δηλαδή την θέωση, που είναι ο σκοπός του ανθρώπου.  Αγαπά τους φορείς του AIDS  διότι είναι εικόνες του Θεού.  Ζώντας μέσα  στην Εκκλησία δεν παρατείνεται απλώς η ζωή, αλλά υπερβαίνεται  ο θάνατος.

Για να θεραπευθή η ασθένεια του AIDS δεν απαιτούνται απλώς προγράμματα και προτάσεις, αλλά  ένας τρόπος ζωής, που είναι η εν Χριστώ ζωή.

ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

ΙΕΡΟΘΕΟΥ ΒΛΑΧΟΥ

Το παρόν βιβλίο, που είναι έκδοση της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, γράφηκε όταν ο συγγραφέας, ως Πρόεδρος της Επιτροπής της Εκκλησίας της Ελλάδος για την διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, ασχολήθηκε με την διδασκαλία της Εκκλησίας για το ανθρώπινο σώμα, καθώς επίσης και για την άσκηση και την άθληση που συνδέονται με το σώμα του ανθρώπου.

Εξετάζεται συνοπτικά η διδασκαλία του Χριστιανισμού γενικά για το ανθρώπινο σώμα και η διδασκαλία Πατέρων της Εκκλησίας που κάνουν λόγο στα έργα τους για την μεγάλη αξία και σπουδαιότητα που έχει το σώμα του ανθρώπου έναντι όλης της άλλης κτίσεως. Παρουσιάζεται η σχέση μεταξύ ψυχής και σώματος και ότι το σώμα συμπορεύεται και εξαγιάζεται μαζί με την ψυχή αφού έχει την δυνατότητα να γίνη ναός του Αγίου Πνεύματος.

Διατυπώνεται με συντομία πόσο στενά συνδέεται με την ανθρώπινη ζωή η άσκηση και ποιά είναι η ουσία και ο σκοπός της ορθοδόξου ασκήσεως. Αναλύεται η σχέση και η διαφορά μεταξύ σωματικής και πνευματικής ασκήσεως. Η ορθόδοξη άσκηση δεν είναι μια ατομική γυμναστική της διανοίας και του σώματος, αλλά είναι ένας τρόπος ζωής και μια συνεχής πορεία για την θεραπεία της ψυχής, ώστε να αποκτήση ο άνθρωπος κοινωνία και ενότητα με τον Θεό. Με την άσκηση και την συμμετοχή στα Μυστήρια της Εκκλησίας, με κέντρο την Θεία Ευχαριστία, όλος ο άνθρωπος (ψυχή και σώμα) αγιάζεται.

Διαβάζοντας για την άθληση του σώματος γίνεται κατανοητή η σχέση μεταξύ αθλητισμού και χριστιανισμού και ότι ο Χριστιανός θεωρείται αθλητής που αγωνίζεται τον καλό αγώνα της πίστεως. Οι άγιοι Πατέρες, για να γίνη κατανοητή η πνευματική άσκηση και για να παρουσιάσουν τον τρόπο και την μέθοδο που πρέπει να γίνωνται και οι πνευματικοί αγώνες, παίρνουν εικόνες από τους αθλητές και από τους σωματικούς αθλητικούς αγώνες. Φαίνεται καθαρά ότι, όπως σε κάθε άθληση και προπόνηση υπάρχουν δύο απαραίτητοι όροι, δηλαδή ο προπονητής, αλλά και η χρησιμοποίηση καταλλήλου μεθόδου, το ίδιο συμβαίνει και στην ορθόδοξη πνευματική άθληση. Ο Πνευματικός πατέρας είναι στην θέση του ειδικού προπονητού και οι τρεις βαθμοί της πνευματικής ζωής (κάθαρση, φωτισμός, θέωση) είναι η ορθόδοξη μέθοδος την οποία πρέπει να χρησιμοποιήση ο Χριστιανός για να ανταποκριθή στον σκοπό της εκκλησιαστικής ζωής.

Στο τέλος του βιβλίου καταγράφονται απαραίτητα μηνύματα που προκύπτουν από τους αθλητικούς αγώνες υπογραμμίζοντας διάφορες πτυχές της πνευματικής ζωής και πόσο αποτελεσματικά μπορεί να βοηθήση η Εκκλησία με την ησυχαστική και νηπτική της παράδοση τους αθλητές στην «νοερά προπόνηση».

Η Εκκλησία εξασκώντας ποιμαντική αγωγή ασχολείται και με τον αθλητισμό, ο οποίος θα πρέπει να αποβλέπη στην πνευματική ολοκλήρωση του ανθρώπου και να μην είναι αυτοσκοπός στην ζωή του.

ΘΡΗΣΚΕΙΑ & ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΙΕΡΟΘΕΟΣ ΒΛΑΧΟΣ

ΤΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΥ ΒΛΑΧΟΥ

Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από τον συγκρητισμό και την σύγχυση μεταξύ της Ορθοδοξίας και των άλλων Θρησκειών. Τα εκκλησιολογικά προβλήματα αυξάνονται και η Εκκλησία εκκοσμικεύεται. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που υπάρχει σήμερα στον χριστιανικό κόσμο είναι ότι μερικοί μετέτρεψαν τον Χριστιανισμό από Εκκλησία σε θρησκεία, δηλαδή έγινε η θρησκειοποίηση του Χριστιανισμού. Στις ημέρες μας επικρατούν φαινόμενα στην Ανατολή και την Δύση που επιβεβαιώνουν την μαγική βίωση και έκφραση της θρησκείας και μέσα στον Χριστιανισμό.

Στο βιβλίο Θρησκεία και Εκκλησία στην κοινωνία παρουσιάζονται κείμενα κυρίως Θρησκευτικά - Εκκλησιαστικά, στην πρώτη ενότητα, αλλά και Πολιτιστικά - Κοινωνικά στην δεύτερη, που προβάλλουν την επικαιρότητα και την αποστολή του Χριστιανισμού και της Εκκλησίας.

Α´

Θρησκευτικά - Εκκλησιαστικά

1. Θρησκεία και Εκκλησία. Παρουσιάζονται τα κοινά στοιχεία κάθε θρησκείας και διευκρινίζεται πως η θρησκεία συνδέεται με τον πολιτισμό κάθε Χώρας και πως επηρεάζει τις κοινωνίες. Εξηγεί ο συγγραφέας για ποιό λόγο η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν μπορεί να θεωρηθή ως θρησκεία. Γίνεται σύντομη αναφορά στην διδασκαλία των Τριών Ιεραρχών για την διαφορά μεταξύ θρησκείας και Εκκλησίας.

2. Θρησκεία και Εκκλησία κατά τον π. Ιωάννη Ρωμανίδη. Σύμφωνα με την διδασκαλία του π. Ιωάννη η θρησκεία από την αρχαία εποχή παρουσιάσθηκε ως ασθένεια της προσωπικότητας του ανθρώπου. Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι ένα ηθικό και κοινωνικό σύστημα, αλλά πνευματικό νοσοκομείο που θεραπεύει τον άνθρωπο από την ασθένεια της θρησκείας και τον οδηγεί από τον σκοτασμό του νου στον φωτισμό και την θέωση.

3. Το Ευαγγέλιο της Βασιλείας. Αναλύοντας τις έννοιες Ευαγγέλιον, Βασιλεία, Εκκλησία, Στρατεία και πόσο στενά συνδέονται μεταξύ τους μας παρουσιάζει ο συγγραφέας την ουσία του Χριστιανισμού που δεν μπορεί να συσχετισθή και να ταυτισθή με τις διάφορες θρησκείες που έχουν εμφανισθή στην ιστορία του κόσμου.

4. Ορθόδοξη ψυχοθεραπεία. Πρόκειται για εισήγηση σε Διεθνές Συνέδριο, που έγινε στην Αγία Πετρούπολη και παρουσιάζονται οι βασικές θέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας και θεολογίας πάνω στην ψυχοθεραπεία από πλευράς Ορθοδόξου Παραδόσεως. Επισημαίνεται η διαφορά της Ορθοδόξου Ψυχοθεραπείας από κάθε άλλη ψυχοθεραπεία δυτικού τύπου και πόσο επίκαιρη είναι η διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας για την θεραπεία του ανθρώπου. Παρουσιάζοντας ο συγγραφέας μερικές πλευρές από την ζωή του αγίου Σιλουανού του Αθωνίτου αναλύει περισσότερο τι είναι η θεραπεία της ψυχής και πως αυτή επιτυγχάνεται.

5. ? ????? ????Ο θείος έρως. Μελετάται η ουσία της πνευματικής ζωής που είναι η αίσθηση της αγάπης του Θεού, ο θείος έρωτας, και πως μπορεί να φθάση κανείς σε αυτήν την εμπειρία που προϋποθέτει μια πνευματική ωριμότητα.

6. Ντετερμινισμός και ορθόδοξη συνέργεια. Στην εισήγηση αυτή εξετάζεται κατά πόσον ο άνθρωπος είναι ελεύθερος στις επιλογές του και κατά πόσον η ενέργεια του Θεού καταργεί την προσωπική του ελευθερία. Ιδιαίτερα αναλύεται ο θρησκευτικός και θεολογικός ντετερμινισμός και η «ετεροπροσδιοριστία». Είναι δυνατή η σωτηρία του ανθρώπου μόνον με την ενεργοποίηση της ελευθερίας του; Πως ορίζεται από τους Πατέρες της Εκκλησίας το μυστήριο της ορθόδοξης συνέργειας;

7. Χριστολογία και Μονοφυσιτισμός. Παρουσιάζονται οι βασικές Χριστολογικές διαφορές των Ορθοδόξων από τους Μονοφυσίτες (Αντιχαλκηδονίους η Προχαλκηδονίους) και γίνεται έτσι κατανοητό για ποιούς λόγους δεν επιτυγχάνεται η ένωση μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας και των Μονοφυσιτών.  Εξηγείται επίσης για ποιό λόγο δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές από την Ορθόδοξη Εκκλησία οι θεωρίες μερικών ορθοδόξων θεολόγων περί Νεοχαλκηδονισμού.

8. Η Θεοτόκος ως πρότυπο ζωής. Με αφορμή την ετήσια Πανρουμελιώτικη θρησκευτική και πνευματική εκδήλωση για την Παναγία την Προυσιώτισσα στην ομιλία του ο Μητροπολίτης μας εξηγεί ότι η Παναγία δείχνει καθαρά τον σκοπό του ανθρώπου πάνω στην γη και με τον τρόπο αυτό γίνεται πρότυπο ζωής για όλους μας.

9. Η Ιερωσύνη κατά τον Ιερό Χρυσόστομο. Όλη η ανάλυση που γίνεται από τον Σεβασμιώτατο στην διδασκαλία του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, σχετικά με την Ιερωσύνη, θα βοηθήση ιδιαίτερα τους ιερείς και τους υποψηφίους ιερείς διότι “οι ταραχές μέσα στην Εκκλησία γίνονται από το ότι εισάγονται στην Ιερωσύνη ανάξιοι Κληρικοί”.

10. Εκλογή Αρχιερέων. Καταγράφονται ουσιαστικές προτάσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων όσον αφορά τον τρόπο εκλογής των Επισκόπων στα σύγχρονα δεδομένα. Υπογραμμίζοντας ο συγγραφέας μερικά πρακτικά σημεία προτείνει την αλλαγή του τρόπου εκλογής Μητροπολιτών χωρίς κοσμικές νοοτροπίες και συμβιβασμούς.

11. Ο Μέγας Βασίλειος και ο αϊ-Βασίλης. Αναπτύσσονται με συντομία μερικά σημεία τα οποία περιγράφονται στο απολυτίκιο του Μ. Βασιλείου. Εξηγείται με ποιόν τρόπο έγινε η αλλοίωση της μορφής και της προσωπικότητας του Μ. Βασιλείου στην Ευρώπη και τον Νέο Κόσμο και μετονομάσθηκε σε αϊ-Βασίλη που έχει σχέση με το εμπόριο, την διαφήμιση, τον καταναλωτισμό, τον ευδαιμονισμό και την πολιτική και ποιές επιπτώσεις έχει επιφέρει αυτή η αλλοίωση στην προσωπική και κοινωνική ζωή.

12. Ο Νεομάρτυς Ιωάννης ο εν Βραχωρίω αθλήσας. Μετά την σύντομη παρουσίαση του βίου του αγίου, που είναι από τους πλέον συγκινητικούς βίους των Νεομαρτύρων, δικαιολογώντας την προσωπική του σχέση ο συγγραφέας με το θέμα που αναπτύσσει, μας μεταφέρει μηνύματα από τα οποία μπορούμε να διδαχθούμε.

13. “Το άρωμα της παρουσίας”. Πρόκειται για εισήγηση που εκφωνήθηκε στην εκδήλωση, που έγινε στην Ιερά Μητρόπολη Εδέσσης Πέλλης και Αλμωπίας, για την συμπλήρωση εικοσαετίας από την κοίμηση του αοιδήμου Μητροπολίτου Καλλινίκου. Περισσότερα στοιχεία από την ζωή και την πολιτεία του αειμνήστου Επισκόπου καταγράφονται με αυθεντικό τρόπο σε άλλο βιβλίο του συγγραφέα που έχει τίτλο Κόσμημα της Εκκλησίας.

14. “Χαριστήριος Τόμος”. Στο κεφάλαιο αυτό ο συγγραφέας παρουσιάζει τον εκδοθέντα Τιμητικό Τόμο προς τιμήν του πρώην Μητροπολίτου Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας κ. Αυγουστίνου, που έχει τίτλο Χαριστήριος Τόμος και είναι μια συνοπτική παρουσίαση της προσωπικότητας, της προσφοράς και του έργου του αειμνήστου Ιεράρχου.

Β

Πολιτιστικά – κοινωνικά

1. Συνάντηση Ελληνισμού και Χριστιανισμού στην Ανατολή και την Δύση. Καταγράφεται ο τρόπος με τον οποίο εργάσθηκαν οι άγιοι Πατέρες, εμπνεόμενοι από την θεία Αποκάλυψη, για να απαντήσουν στα υπαρξιακά, οντολογικά, κοσμολογικά προβλήματα των Ελλήνων φιλοσόφων και σε όλα τα φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής τους.

2. Οι Τρεις Ιεράρχες και η ταυτότητα του Ελληνισμού. Μας εξηγεί ο συγγραφέας ότι μέσα από την διδασκαλία των Τριών Ιεραρχών ο ελληνισμός βρήκε την ουσιαστική του δικαίωση. Οι Τρεις Ιεράρχες με την διαχρονική διδασκαλία τους απαντούν στις σύγχρονες αιρέσεις του ελληνισμού που παρατηρούνται και στην εποχή μας και διασπούν τον Ελληνισμό και την ταυτότητά του.

3. Ρωμηοί και Άραβες σε σχέση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Με πλούσιες ιστορικές πληροφορίες και επισημάνσεις εξηγείται για ποιό λόγο η καλή διάθεση που είχαν αρχικά οι Άραβες έναντι των Χριστιανών μετατράπηκε σέ μίσος και επιθετικότητα και ότι τα προβλήματα που πολλές φορές αναφύονταν μεταξύ Ρωμηών και Αράβων δεν οφείλονταν στις θρησκείες (Χριστιανισμό, Μουσουλμανισμό), αλλά στις εθνικές καταβολές και στις πολιτικές σκοπιμότητες. Αναφέρονται παραδείγματα που εξαίρουν το έργο και τον σπουδαίο ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην αρμονική συνύπαρξη μεταξύ Ρωμηών και Αράβων Μουσουλμάνων.

4. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η θεσμική μεταρρύθμισή της. Παρουσιάζονται ενδεικτικά στοιχεία που φανερώνουν ότι η Ορθοδοξία μπορεί να παίξη σπουδαίο ρόλο, τόσο στην αναζήτηση των συγχρόνων Ευρωπαίων, όσο και στην θεσμική μετεξέλιξη της Ευρώπης. Καταγράφονται οι θέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος για την Ορθοδοξία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

5. Η ποιμαντική της πολυπολιτισμικότητας. Εξετάζονται οι βασικές αρχές που διέπουν την πολυπολιτισμική κοινωνία. Ποιά σχέση έχει η πολυπολιτισμική κοινωνία με τον πλουραλισμό και πως είναι δυνατόν να συνυπάρξουν διάφορες πολιτιστικές ομάδες μέσα στην ίδια κοινωνία; Με ποιόν τρόπο μπορεί να εξασκηθή ορθόδοξη ποιμαντική σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία χωρίς φανατισμό και ζηλωτισμό;

6. Η Εκκλησία και η νεανική παραβατικότητα. Θίγεται ένα σοβαρό και πολύπλευρο θέμα που απαντά στα ερωτήματα που προκύπτουν από τις σχέσεις της Εκκλησίας με τους νέους.

7. Πόλεμος και φτώχεια. Ζώντας κανείς μέσα στον χώρο της Εκκλησίας υπερβαίνει όλα τα κοινωνικά προβλήματα, τις κοινωνικές αδικίες, ακόμη και τον θάνατο και νοηματοδοτεί την ζωή του, “γιατί ο εκτός της Εκκλησίας κόσμος είναι ο κόσμος της πτώσεως, της φθοράς και του θανάτου”.

Θα παρατηρήση ο αναγνώστης ότι όλα τα κείμενα που παρετέθησαν στον Τόμο αυτό, αν και έχουν διαφορετικό περιεχόμενο, εν τούτοις δημιουργούν μία άλλη αίσθηση του Χριστιανισμού- Εκκλησίας. Είναι κείμενα ομολογιακά, κείμενα πίστεως και αληθείας, που περιγράφουν και συνιστούν έναν τρόπο ζωής που εντάσσεται μέσα στα πλαίσια της Ορθοδόξου Παραδόσεως.